Ewa Partum w Galerii Re:Medium

Galeria Re:Medium

Piotrkowska 113

wernisaż: 13.06.2025, g.17.00

13.06.2025 - 10.08.2025

Kuratorka: Dominika Pawełczyk

Od pierwszych, pionierskich akcji performatywnych Ewy Partum minęło już ponad pięć dekad. W niełatwej sytuacji politycznej i obywatelskiej Polski II połowy XX wieku, artystka zaznaczała, że nic nie powstrzyma wolności wypowiedzi i niezależności programowej twórcy. Partum uznała własne ciało za narzędzie artystyczne, a całkowitą nagość za formę protestu wobec dyskryminacji kobiet, m.in. na rynku pracy czy w przemyśle artystycznym.

Przemarsz aktywistek grupy Femen z marca tego roku pokazał, że naga sylwetka kobiety wciąż jest symbolem, elementem artykulacji kobiecych postulatów, sygnałem i obszarem inicjowania walki. Protesty przypomniały, że problemy społeczne, bolączki, które Ewa Partum, poprzez język sztuki, zdiagnozowała już dekady temu, nie zostały zażegnane, wciąż nawracają i uwierają.

Wystawa Ewy Partum w Galerii Re:Medium obudzi wspomnienie artystycznych początków mierzenia się z problemem dyskryminacji płci poprzez prezentację wybranych, rozpoznawalnych, nacechowanych cielesną wrażliwością realizacji artystki z lat 70. i 80. XX wieku. Krytyczne, podkreślające wagę obecności i aktywnego uczestnictwa fotografie dokumentalne, plakaty, wideo i świadectwa konfrontacji z publicznością przybliżą, jak formowały się początki wystąpień sztuki kobiet w Polsce – proces budowy języka feministycznego artystki w rzeczywistości PRL-u.

Narracja ekspozycji wskaże także na istotny, związany z naszym miastem, etap pracy twórczej Ewy Partum, na interesujące tendencje narodzin polskiej sztuki konceptualnej. To właśnie w Łodzi w 1974 roku odbyła się pierwsza feministyczna akcja Ewy Partum zrealizowana i udokumentowana przez artystkę. Performens „Change/Zmiana” (1974) i jego późniejsza kontynuacja „Change. Mój problem jest problemem kobiety” (1979) stanowiły krytyczny głos autorki przeciwko przedmiotowemu traktowaniu kobiet i stworzyły w sztuce polskiej grunt do konstruowania żeńskiej gramatyki. Fotograficzne pamiątki obu działań – konfrontacji Ewy Partum z publicznością, w 2024 roku zasiliły kolekcję Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi i pojawią się w przestrzeni Galerii Re:Medium.

Dodatkowo, za sprawą prezentacji kilku zachowanych pamiątek, przypomnimy moment, w którym po raz pierwszy przecięły się drogi Ewy Partum i Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi. W 1971 roku artystka m.in. dzięki poparciu ZPAP i MGSŁ (ówczesnego BWA) pomyślnie zgłosiła do realizacji (jako jedną z wystaw Instytucji) swój happening na łódzkim Placu Wolności. „Legalność przestrzeni” była pierwszą w Polsce tak nowoczesną pracą – instalacją zrealizowaną w otwartym obszarze miasta. Współcześnie akcja stanowi część kanonu dzieł związanych z twórczym wykorzystaniem przestrzeni publicznej.

Dominika Pawełczyk

| Ewa PARTUM | (1945) należy do artystek głównego nurtu polskiej sztuki współczesnej, do prekursorek sztuki konceptualnej, krytycznej i pionierek sztuki feministycznej w Europie. Studiowała początkowo w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi (obecnie ASP), a od 1965 roku na Wydziale Grafiki i Malarstwa warszawskiej ASP. W latach 1972-1977 prowadziła w Łodzi autorską Galerię Adres zajmującą się sztuką konceptualną.

Ewa Partum realizuje się na polu performens, akcji w przestrzeni publicznej, body art, wideo, instalacji i fotografii. Tworzy poezję wizualną i konceptualną, wyzwala działania twórcze z materialnych ograniczeń. Partum jest uznaną artystką awangardową, żywą legendą sztuki podejmującej temat płci, która wprowadziła kobiecą podmiotowość do prac konceptualnych, prowokuje i eksperymentuje od ponad 60 lat.

Jej wczesne, społecznie zaangażowane prace obrazowały rzeczywistość Polski rozdartej między komunistyczną a liberalną ideologią, zaś protofeministyczne, konsekwentne działania dotyczyły zainteresowania cielesnością, obecnością oraz pozycją kobiet w przestrzeni publicznej i środowisku progresywnej sztuki.

Artystka brała udział w wielu ważnych wystawach, m.in. Triennale Sztuki Współczesnej w Paryżu, Biennale w Sydney czy Manifesta 7 w Rovereto. W 2006 roku artystka zrealizowała performens i instalację w Turbine Hall w Tate Modern w Londynie. Prace Ewy Partum znajdują się m.in. w kolekcji MoMA w Nowym Jorku, Tate Modern w Londynie, Museo Reina Sofia w Madrycie, Muzeum Narodowym i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi oraz w wielu innych muzeach i galeriach, m. in. w Berlinie, Wiedniu i Łodzi.