Anna Kutera. Dom ludzkiej natury

Galeria Willa

ul. Wólczańska 31

wernisaż: 24.03.2011, godz. 18.00

24.03.2011 - 24.04.2011

Anna Kutera jest absolwentką wrocławskiej PWSSP (obecnie ASP im. E. Gepperta). Zajmuje się sztuką multimedialną. Wśród dziedzin jej artystycznej aktywności znajdują się wideo, fotografia, malarstwo, instalacja i sztuka performance. Pracę artystyczną łączy z działalnością animatorki środowiska artystycznego. W latach 1975-1985 razem z Romualdem Kuterą, Lechem Mrożkiem i Piotrem Olszańskim prowadziła we Wrocławiu Galerię Sztuki Najnowszej. Od 1975 r. współorganizowała razem z Janem Świdzińskim międzynarodowy ruch sztuki kontekstualnej – zogniskowanej na badanie kontekstu realizacji artystycznych – który rozszerzał pojęcia i schematy dominującego wówczas konceptualizmu. W 1990 r. rozpoczęła kompleksowy cykl prac pod wspólnym tytułem MOJE DOMY. W kameralnych i monumentalnych realizacjach przestrzennych odwołuje się również w symboliczny sposób, do problemów ewokowanych przez pojęcia „dom” – intymność, bezpieczeństwo, wspólnota, otwartość na kontekst, przyjmowanie zewnętrznych wartości. Od 2009 realizowała cykl GENETYCZNE KONTEKSTY (2008/9), które biorą pod lupę związki rodzinne, emocjonalne i kulturowe modeli, z którymi współpracowała, jak również odwołują się do źródeł tematycznych własnych prac z lat wcześniejszych. W roku 2010 zainicjowała nowy cykl PAPIEROWA MIŁOŚĆ na który składają się: fotografie, filmy, instalacje prowokujące do analizy naszego stosunku do mass-mediów.

[...] wymiar krytyczny, niewątpliwy, nie wyczerpuje sensu tych prac. Wyraźniej, co oznacza bardziej świadomie, niż w sztuce, która taką debatę prowadziła od końcówki lat 50., artystka stawia pytanie bardziej ogólne – czy kultura masowa z totalnym konsumpcjonizmem nie jest przypadkiem nieusuwalną częścią natury ludzkiej (tak jak jest nieusuwalnym składnikiem naszej cywilizacji). A skoro tak, to znaczyłoby, że – wracając do wyjściowej metafory domu – owa kultura to jest nasze miejsce zamieszkania. Ów związek z naturą ludzką artystka przedstawia dość bezpośrednio, cieleśnie, a nawet można powiedzieć fizjologicznie. Gazetowe wizerunki są trawione nie tylko metaforycznie, oczami i pracą wyobraźni, ale i dosłownie przeżuwane. Wskazuje tym samym na „naturalność” związku z kulturą masową (podczas gdy „tradycyjna”, krytyczna interpretacja tego typu sztuki wskazywała na jej obcość i alienację w niej człowieka i jego indywidualności). Stosunek artystki do kultury pop jest ambiwalentny – z jednej strony krytyczny, ta kultura wyraźnie budzi jej frustrację, a z drugiej pragmatyczny – należy się z nią pogodzić i zmienić w sztukę. Bo zmiana w sztukę jest „powrotem do domu”, w sensie owej kulturowej funkcji, w którym „zamieszkujemy” z racji tożsamości kulturowej, a niezależnie od statusu. Odnajdujemy tu ową najważniejszą część domu, owo wewnętrzne centrum decydujące o tym, że jest on prawdziwie nasz, że jest częścią naszej świadomości kulturowej.

Łukasz Guzek